previous pagenext page
Lafayette L1804
Neg. Date: 02-09-1898

copyright V&A

Daisy, ksiezna von Pless (1873-1943) z domu Maria Teresa Oliwia, najstarsza córka pulkownika Williama Cornwallisa-Westa, wlasciciela zamku Ruthin w prowincji Denbighshire i posiadlosci Newlands w Hampshire, oraz Marii Adelajdy Virginii Eupatorii z domu FitzPatrick, zwanej przez przyjaciól Patsy.

Niniejsza fotografia, wykonana 2 wrzesnia 1898 r., przedstawia 25-letnia Daisy. Od 1891 r. byla ona zona Hansa Heinricha XV ksiecia von Pless, uwazanego ponoc za „najbogatszego ksiecia w Niemczech“. Jego roczny dochód wynosil 200 000 funtów, co dzis stanowi równowartosc ponad 6 000 000 funtów, a oprócz tego posiadal zamki w Ksiazu (z ponad 600 pokojami) i Pszczynie, palac w Berlinie oraz zamek w Saksonii, nie wspominajac o mniejszych zamkach i domach, a takze o dostarczajacej dochodu, zatrudnionej w ksiazecych kopalniach na Slasku sile roboczej liczacej 5 000 osób.

Daisy ukazuje sie nam tutaj jako kobieta calkowicie pewna swej urody i statusu spolecznego, o który musiala zabiegac w Niemczech, gdzie zarówno etykieta dworu Hochbergów, jak i dworu cesarskiego w Berlinie okazaly sie szokiem dla niefrasobliwej natury ksieznej, z jej charakterystyczna dla brytyjskiej arystokracji ziemianskiej sklonnoscia do smialych poczynan, swawolnosci i buntowniczosci.

Stosunkowo swobodna etykieta brytyjskiego dworu oraz wychowanie w kręgu “Wild West Show“ – jak król Edward VII, odnosząc się do nazwiska West, nazywał jej rodzinę – nie przygotowały Daisy do sztywnego protokołu i pompy w życiu prywatnym i publicznym w Niemczech. Nic więc dziwnego, że w pierwszych latach swego małżeństwa księżna, ku przerażeniu męża, nieco bardziej wyrozumiałego teścia i innych członków niemieckiej arystokracji, łamała ustalone zasady. Niejednokrotnie ratowała ją przyjaźń z cesarzem Wilhelmem II, którego “natychmiast polubiła“ i który również od początku darzył ją sympatią. Niezależnie od tego Kaiser dotrzymał obietnicy wymuszonej na nim przez jego matkę, cesarzową Fryderykę, i na ile to było możliwe opiekował się Daisy w jej nowej ojczyźnie.

Ksiezna von Pless, co bylo nie do pomyslenia w ówczesnych Niemczech, potrafila zmienic konwencje stroju, prowadzic stoisko na kiermaszu dobroczynnym i spiewac dla publicznosci na cele charytatywne. Co wiecej, zaprosila ogrodnika z Newlands, by stworzyl dla niej angielski ogród w Ksiazu, zaprojektowala wystrój hotelu w Szczawnie Zdroju (Bad Salzbrunn) i walczyla o poprawe bytu biednych ludzi na Slasku, wlaczajac sie tym samym w przedsiewziecia niestosowne dla niemieckiej ksieznej. Miala równiez odwage krytykowac absurdalne i kosztowne plany budowlane meza oraz olbrzymie wydatki przeznaczane na „zachowywanie pozorów“, obejmujace m.in. utrzymanie zastepów sluzacych, których liczba “dziwila ja i przerazala”.

W czasach pierwszej wojny swiatowej ten brak subordynacji pozwolil jej dopiac celu i wbrew oficjalnym zakazom poswiecic sie pracy pielegniarki w szpitalach wojskowych.

Nim w 1898 r. powstal ten portret, Daisy miala juz utrwalona renome czarujacej gospodyni slynacej z przyjec w Ksiazu, gdzie zabawiala miedzynarodowe towarzystwo, w tym czlonków europejskich rodzin królewskich oraz naturalnie “tlumy ludzi” z Anglii.

Niniejsze zdjecie zostalo opublikowane w magazynie Madame 25 marca 1899 r. Sportretowanie ksieznej w ujeciu ¾ z ramieniem siegajacym poza kadr sugeruje, ze studio Lafayette zamierzalo wykorzystac te fotografie jako winiete. Zdjecie to w formie oprawionej winiety stalo m.in. na okolicznosciowym stoliku w domu rodziców Daisy, zamku Ruthin.